Điều quan trọng nhất trong cấp cứu bệnh nhân bị đột quỵ não là việc nhận biết các dấu hiệu sớm của bệnh và đưa người bệnh nhanh nhất có thể đến các cơ sở y tế chuyên về Đột quỵ não. Bài chia sẻ dưới đây của, sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích nhất để tiến hành việc sơ cứu người bệnh đột quỵ đúng cách, giúp giảm thiểu thương vong và sớm phục hồi.

ThS. BS Hoàng Sầm

Chuyên gia nghiên cứu Đột quỵ - Viện Y học Bản địa Việt Nam

Đột quỵ não được ví như "sát thủ giấu mặt", là nguyên nhân tử vong đứng hàng đầu và nguyên nhân chính gây ra biến chứng tàn phế. Gánh nặng di chứng của căn bệnh này đang trở thành một vấn đề lớn cho cả gia đình lẫn xã hội. Nhiều người đang là trụ cột của gia đình, bỗng thành người tàn phế, sống hoàn toàn phụ thuộc vào người thân.

Tuy bệnh Đột quỵ não là 1 căn bệnh nguy hiểm nhưng vẫn có thể phòng ngừa được, làm giảm nguy cơ đột quỵ và điều trị thành công cho người bệnh. Điều quan trọng nhất, chúng ta cần phát hiện các dấu hiệu sớm của Đột quỵ não và hỗ trợ người bệnh nhanh đến cơ sở Y tế.

Ảnh minh họa: Thời gian quý hơn vàng trong cấp cứu bệnh nhân đột quỵ

Lưu ý nhất định phải nhớ khi sơ cứu tại chỗ người bị đột quỵ

Trong đột quỵ, thời gian là não, càng mất nhiều thời gian, càng mất nhiều tế bào não. Cụ thể, cứ mỗi phút trôi qua, chúng ta mất hơn 1,9 triệu neuron và 13,8 tỷ synap thần kinh. Người bệnh càng đến sớm bao nhiêu thì cơ hội hồi phục càng cao bấy nhiêu. Nếu được điều trị trong vòng 90 phút từ lúc khởi phát, cứ khoảng 03 người được điều trị tái tưới máu, thì 01 người sẽ trở lại cuộc sống hoàn toàn bình thường. Nếu tiết kiệm mỗi 15 phút, thì cơ hội người bệnh có cuộc sống tự lập tăng thêm 4%. Vì vậy, không để mất thời gian, chúng ta phải khẩn trương đưa người bệnh tới cơ sở y tế điều trị đột quỵ vì càng mất thời gian càng có nguy cơ mất đi người thân!

Ảnh minh họa: Bệnh nhân đột quỵ có thể trở lại cuộc sống bình thường nếu được phát hiện sớm, điều trị kịp thời, đúng cách

Ngày nay, công nghệ phát triển mạnh mẽ nên mỗi người dân cần trang bị những kiến thức cơ bản về sức khỏe. Tuy nhiên, chúng ta nên phân biệt và thu nhận những kiến thức đúng. Trong quá trình cứu chữa bệnh nhân, các bác sĩ đã gặp rất nhiều trường hợp người thân hiểu lầm về cách cấp cứu bệnh nhân đột quỵ não, gây ra những điều tiếc nuối cho chính người thân của mình. Dưới đây là những hiểu lầm tai hại thường gặp:

• Đột quỵ não – người bệnh cần nằm bất động tại giường.
• Chích nặn máu ở các đầu ngón tay, ngón chân.
• Rạch nặn máu rái tai hai bên.
• Bôi vôi dưới lòng bàn chân 2 bên…

Những việc làm trên đã gây mất thời gian không đáng có, làm chậm trễ đưa người bệnh tới cơ sở y tế, giảm cơ hội hồi phục của người bệnh. Hành động chích rạch, nặn máu là cực kỳ nguy hiểm. Vì nếu người bệnh nhồi máu não cấp đến viện trong giờ vàng sẽ được điều trị tái tưới máu bằng thuốc tiêu sợi huyết, nó sẽ gây ra tình trạng chảy máu khó cầm.

Những việc cần làm khi sơ cứu người bệnh đột quỵ não

Vậy khi sơ cứu cho người bệnh đột quỵ ở ngoài cộng đồng thì cần phải làm gì? Điều tối quan trọng khi phát hiện người bệnh có dấu hiệu đột quỵ là cần hành động nhanh nhất có thể để kịp đến viện trong giờ vàng. Sau đây là những việc cần thực hiện ngay:

1. CẦN lập tức gọi xe cứu thương: Gọi 115 là lựa chọn thông minh nhất.

2. CẦN thông báo với cấp cứu 115 người bệnh bị “đột quỵ não”: Nhân viên cấp cứu 115 sẽ chuẩn bị phương tiện y tế phù hợp và lựa chọn bệnh viện chuyên điều trị đột quỵ não là đích đến

3. CẦN cho người bệnh nằm tư thế an toàn: nằm nghiêng một bên với đầu cao. Để giữ cho người bệnh thoải mái, hãy nới lỏng quần áo của họ. Tư thế này giúp tăng cường lưu lượng máu đến não.

4. CẦN theo dõi các triệu chứng và hỏi người bệnh: Hỏi về tất cả các loại thuốc mà người bệnh đang dùng? Ghi lại các thông tin: thời điểm đột quỵ, tiền sử bệnh tật của người bệnh như tăng huyết áp, bệnh tim, tiểu đường... và bạn sẽ cung cấp cho nhân viên y tế sau đó.

5. KHÔNG cho người bệnh uống thuốc. Đột quỵ não có hai thể: chảy máu não và nhồi máu não. Vì vậy, khi không biết người thân bị mắc loại đột quỵ nào thì tuyệt đối không cho họ uống bất kỳ loại thuốc nào mà chưa rõ khuyến cáo, hay chỉ là truyền miệng.

6. KHÔNG cho người bệnh ăn hoặc uống bất cứ thứ gì: đột quỵ não thường không tỉnh táo và có thể có rối loạn nuốt. Do đó có thể dẫn đến tình trạng nghẹn, gây sặc dẫn đến suy hô hấp và hệ quả là viêm phổi, thậm chí tử vong.

7. KHÔNG cho người bệnh tự đi xe đến bệnh viện: Các triệu chứng đột quỵ não rất khó để nhận biết ngay từ đầu, và có thể tiến triển nặng hơn trong những giờ đầu. Nếu bạn phán đoán người bệnh đang bị đột quỵ não thì tuyệt đối không để người bệnh tự đi xe đến viện mà hãy gọi 115 và chờ sự giúp đỡ.